Τιγράνης

Όνομα βασιλιάδων της Αρμενίας. 1. Βασιλιάς που αναφέρεται από τον Ξενοφώντα στην Κύρου Ανάβαση, ως υποτελής των Αχαιμενιδών. Ο T., διέταξε τον Τιρίβαζο, έναν από τους διοικητές του, να επιτεθεί εναντίον των Ελλήνων, όταν περνούσαν μέσα από την Αρμενία. 2. Βασιλιάς της δυναστείας των Χαϊκανιδών. Αναφέρεται ως Τ. A’. Υπήρξε σύγχρονος του Κύρου του Μεγάλου, και εξεστράτευσε μαζί του κατά του Αστυάγη, τον οποίο και σκότωσε. 3. Τ. B’, o Μέγας. Ανιψιός του βασιλιά της Αρμενίας Αρταβάσδη, ή και γιος του σύμφωνα με άλλη παράδοση. Δόθηκε ως όμηρος στον Μιθριδάτη B’, βασιλιά των Πάρθων. Ο Τ. κατόρθωσε ωστόσο να ελευθερωθεί, αφού παραχώρησε στον Μιθριδάτη 70 κοιλάδες, κοντά στα σύνορα της Μηδίας. Ο Τ. ανέβηκε στον θρόνο το 95 ή 94 π.Χ., και άρχισε αμέσως επεκτατική πολιτική. Εκθρόνισε τον βασιλιά της Σοφηνής, Αρτάνη, και συμμάχησε με τον Μιθριδάτη ΣΤ’ τον Ευπάτορα, βασιλιά του Πόντου, αφού πήρε την κόρη του Κλεοπάτρα. Το 93 κατόρθωσε να εισβάλει στην Καππαδοκία, αλλά το 92 τον απέκρουσε και πάλι ο Σύλλας. Έπειτα άρχισε πόλεμο εναντίον των Πάρθων, επανακτώντας τις κοιλάδες που είχε παραχωρήσει στον Μιθριδάτη B’, και λεηλάτησε ένα μεγάλο μέρος της Μηδίας. Το 83 π.Χ. κατόρθωσε να εισβάλει στη Συρία και κατέλαβε την Κιλικία. Μετά τον θάνατο του Σύλλα, το 78 π.Χ., κατέλαβε και πάλι την Καππαδοκία, κατέπνιξε την απόπειρα της Κλεοπάτρας να αποκαταστήσει την κυριαρχία των Σελευκιδών, και πολεμώντας στην Κιλικία κατέστρεψε την ελληνική πόλη των Σόλων. Έτσι ο Τιγράνης κατόρθωσε να γίνει ο ισχυρότερος από τους ηγεμόνες της Ασίας. H δύναμή του όμως αυτή ανησύχησε τους Ρωμαίους, και το 69 π.Χ. επιτέθηκε στην Αρμενία ο Λούκουλλος, επικεφαλής ρωμαϊκών στρατευμάτων. Ο Τ. νικήθηκε, και ταυτόχρονα ο γιος που απέκτησε από την Κλεοπάτρα, επίσης, επαναστάτησε εναντίον του. Όταν ο Πομπήιος μπήκε στην Αρμενία, ενώθηκε με τον νεαρό T., και έτσι ο γέρος πλέον T., που είχε σκοτώσει δυο άλλους γιους του, αναγκάστηκε να παραδοθεί. Ωστόσο, ο Πομπήιος του φέρθηκε πολύ φιλικά, ενώ τον γιο του τον πήρε αιχμάλωτο στη Ρώμη, όπου και σκοτώθηκε σε μια απόπειρά του να δραπετεύσει. Ο Τ. βασίλεψε περίπου 10 χρόνια ακόμη μετά την ήττα του, ως υποτελής στους Ρωμαίους, και πέθανε το 56 π.Χ. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Αρτάβασδος. 4. Τ. Γ’ (20 π.Χ. -12 μ.Χ.). Εγγονός του Τιγράνη του Μεγάλου. Στα χρόνια της βασιλείας του, ο τόπος του γνώρισε μεγάλη αναρχία. 5. Τ. Δ’ (12-25 μ.Χ.). Γιος του προηγουμένου. Καθαιρέθηκε από τους Ρωμαίους, που τον είχαν αρχικά κάνει βασιλιά. Ξαναγύρισε στον θρόνο με τη βοήθεια των Πάρθων. 6. Τ. E’. Εγγονός του Ηρώδη, εβραϊκής καταγωγής. Βασίλεψε 3 χρόνια σε ένα μόνο μέρος της Αρμενίας με μεγάλες ταραχές. Τον ανέτρέψαν οι Αρμένιοι εθνικόφρονες, και τον διαδέχτηκε στον θρόνο η αδελφή του Τ. Δ’, Ερατώ. 7. Τ. ΣΤ’ (60-62 μ.Χ.). Ανιψιός του Τ. Δ’. Τον ανέβασε στον θρόνο ο Νέρωνας. 8. Τ. Z’. Ανέβηκε στον θρόνο το 142 μ.Χ. και βασίλεψε έως το 161, οπότε τον έδιωξε ο Λούκιος Βέρος.